Ο Άγιος Στέφανος (πρώην Οζερός ή Νεζερός), βρίσκεται στην νοτιοδυτική όχθη της αποξηραμένης πλέον λίμνης Ξυνιάδος και 36,5 χιλιόμετρα βόρεια της Λαμίας. Η διοικητική του περιφέρεια καλύπτει 20.181 στρέμματα.

Κατά την απελευθέρωση και από το 1883 έως το 1912 ήταν οικισμός του Δήμου Ξυνιάδος με έδρα την Ομβριακή, ως συνοικισμός Οζερού. Το 1912 κατά την τότε διοικητική μεταρρύθμιση δημιουργήθηκε η κοινότητα «Οζερού». Μετονομάστηκε σε κοινότητα Αγίου Στεφάνου με το διάταγμα της 11-9-1928 (ΦΕΚ 193/Α΄της 20-9-1928).

Είναι ένα από τα χωριά της περιοχής που μνημονεύονται στην πρόθεση της Μονής της Ρεντίνας ως, «Οζερός» τότε, δηλωτικό της παλαιότητας του και της ύπαρξής του πριν το 1640.

 Ό Αργύρης Φιλιππίδης στις αρχές του 19ου αι. το έτος 1805 αναφέρει τα εξής:

«Εμβαίνοντας μέσα εις τον κάμπον του Νεζιρού, αφήνεις αριστερά σου την λίμνη, Αύτη ή λίμνη βγάζει ψάρια χρονικώς».

Αν και σε κάποιες απογραφές το συναντάμε ακατοίκητο, ήταν μια πολύ παλιά κοινότητα πιθανότατα αιώνες πριν την παραπάνω ημερομηνία. Ο Οζερός ή Νεζερός ήταν ένα από τα μεθοριακά χωριά μετά την ανακύρυξη του Ελληνικού κράτους το 1832. Οι κάτοικοί του ταλαιπωρήθηκαν τότε πολλές φορές, όπως μετά τη διάλυση του επαναστατικού στρατοπέδου των Πετριλίων Αγράφων κατά τις αρχές του 1867 όταν «πολλοί επαναστάτες μετακινήθηκαν προς τα σύνορα και έφθασαν στην Παλιογιαννιτσού, στην Καίτσα, στο Νεζερό και προς τα μέρη της Γούρας. Καθώς όμως περνούσαν το μεθοριακό χωριό Νεζερό (Άγιος Στέφανος) παρακίνησαν και βοήθησαν τους κατοίκους να εγκαταλείψουν το οθωμανικό έδαφος και να μετοικήσουν στο ελληνικό» (πιθανότατα γι’ αυτό σε πολλές απογραφές εμφανίζεται ακατοίκητος). Ασφαλώς και τότε πολλοί μετέφεραν τις οικογένειές τους για ασφάλεια στα ελληνικά τότε χωριά Φτέρη, Μάκριση, Καστριώτισσα κλπ.

Η ονομασία Άγιος Στέφανος προήλθε από την ομώνυμη εκκλησία που κατά την παράδοση έκτισε Τούρκος αξιωματικός όταν ανήμερα της εορτής του Αγίου Στεφάνου (27 Δεκεμβρίου) πέρασε νύχτα πάνω από την χιονισμένη, παγωμένη και ομιχλώδη λίμνη, με τα στρατεύματα του, χωρίς να το ξέρει και χωρίς να βουλιάξει σ’ αυτή. Στην εκκλησία του Αγίου Στεφάνου υπάρχει και σήμερα  μαρμάρινη επιγραφή που αναφέρεται στην ιστορία της παγωμένης λίμνης.

Η λέξη Νεζερός είναι τοπωνύμιο χρησιμοποιήθηκε μετά τον 5ο αιώνα μ.Χ. με τη κάθοδο σλαβικών φυλών στον ελληνικό χώρο. Η λέξη έχει σλαβική ρίζα και σημαίνει λίμνη, έλος και είχε χρησιμοποιηθεί για τη σλαβική φυλή που είχε εγκατασταθεί στην Πελοπόννησο κατά τον 8ο αιώνα (Εζερίτες ή Νεζερίτες). Είναι πιθανό η περιοχή να εποικίστηκε από σλάβους οι οποίοι είναι βέβαιο ότι πέρασαν από την βόρεια Φθιώτιδα περί τον 6ο και 7ο αιώνα μ.Χ.

Κατά το μεσαίωνα  λειτουργούσε  Επισκοπή Εζερού που κατά πάσα πιθανότητα  είχε την έδρα της πάνω στο Νησί της λίμνης Ξυνιάδος όπου βρισκόταν η αρχαία ακρόπολη των Ξυνιών.

Στο χωριό υπάρχει η εκκλησία της Αγίας Μαρίνας αλλά και εξωκλήσι των Αγίων Πάντων που χτίστηκε πρόσφατα σε λόφο πάνω από το χωριό και στη θέση «Άλικος». Σε αρχεία των κοινοτικών συμβουλίων της περιόδου 1914-1920 βρίσκουμε ότι μέσα στις κοινότητες που χρησιμοποίησαν έμβλημα εκτός του εθνοσήμου συμπεριλαμβάνεται και  ο Άγιος Στέφανος,  έχοντας ως έμβλημα «ψάρι με λοξή αριστερά κατεύθυνση».

Με την εφαρμογή του Ν. 3852/2010 (Νέα αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης – Πρόγραμμα Καλλικράτης), ο Άγιος Στέφανος αποτελεί Τοπική Κοινότητα του Δήμου Δομοκού.

 Δημήτρης Β. Καρέλης (Από το υπό έκδοση βιβλίο του για την περιοχή Δομοκού) 

Comments are closed.

Close Search Window